NLP
“Bir fırsatı yakalamak için hızlıca koşarken başka fırsatları kaçırıyorsanız ulaşacağınız noktada mutlu olmanız pek mümkün olmaz. Hayat pişmanlıklarla doludur. Ağır ve istikrarlı ilerlemek ise akılcıdır ve başarıya ulaştırır.”
Mesele kaplumbağa olabilmek
Hepimizin bildiği şu meşhur masalda tavşan hızlı bacaklarına güvenerek kontrolsüzce koşar ve kritik bir noktada yorulup uyuyakalır. Yavaşlığıyla dalga geçtiği kaplumbağa ise olağanca gücüyle istikrarlı şekilde sona doğru ilerler ve yarışı kazanır. Bir yarışı kazanmak, bir fırsatı yakalamak için hızlı olmak, daha önemli bazı fırsatları kaçırmanıza sebep olabilir. Eğer böyle yapıyorsak, biraz yavaşlayıp, biraz soluklanıp, etrafta neler olup bittiğine bakmalıyız.
Değişim çağındayız. Değişime uyum sağlayabilen insanlar, hayal kırıklıklarından daha çabuk kurtuluyor. Değişime uyum sağlayabilen esnek organizasyonlar, ayakta kalıyor ve büyümeyi başarıyor, kar marjı elde ediyor. Öğrenmeye ve değişime açık insan kaynaklarına sahip organizasyonlar, rekabet avantajı elde ediyor.
NLP, yani Neuro-Linguistic Programming nedir?
NLP, yani Neuro-Linguistic Programming, bireylerin kişisel gelişimini amaçlayan psikolojik bir model. 20 yıldır, iş dünyasında özellikle insan kaynakları departmanları tarafından sıkça kullanılıyor ve insan davranışlarını değiştirip, kişisel gelişimi ve dolayısıyla organizasyonel gelişimi artırmayı hedefliyor. Bir organizasyona baktığınızda, insanların giyimleri, davranışları organizasyonun kültüründen ipuçları taşır. Oysa, asıl önemli olan, çalışanların davranışlarını yönlendiren, görünmeyen düşünceler. NLP de, bu düşünceleri değiştirip kişiyi daha iyiye götüren bir model.
Organizasyonel NLP ise her meslekten insana mesleki ve kişisel gelişim yolu ile istedikleri yaşam biçimine ulaşmalarına yardımcı olmayı hedefliyor. Dünyaca ünlü NLP uzmanı John Seymour başarıya giden yolları anlatıyor.
“Tavşan ile Kaplumbağa hikayesi kimin kazanacağı ‘kesinlikle belli’ olan yarışta, ‘kazanamayacağı kesin’ olanın başarısını anlatır. Tavşan, yarışı bir an önce bitirebilmek için bitiş çizgisine bütün gücüyle koşan ve sonra yorulup en kritik anda uyuyakalan ya da rehavete kapılan birini simgeler. Bir yarışı kazanmak, bir fırsatı yakalamak için hızlı olmak, şaşırtıcı bir şekilde daha önemli bazı fırsatları kaçırmanıza sebep olabilir. Eğer böyle yapıyorsak, biraz yavaşlayıp, biraz soluklanıp, etrafta neler olup bittiğine bakmalıyız. Ben, ‘tavşan olma’ halinin değiştirilebileceğini iddia ediyorum ve NLP ile bunu vadediyorum. Acele etmeden, dikkatle planlayarak, neler olup bittiğini iyice anlayıp, yarışı kazanacak şekilde hareket etme becerisi kazanmak gerek. Uzun vadeli planlar yapmayı, bunları dikkatli ve planlı bir şekilde yaşama geçirmeyi, yarışın kızıştığı anlarda yorulup kalmadan, daha geniş perspektiflere sahip vizyonları devreye koymayı öğrenmek gerek.”
Seymour NLP’yi anlatıyor
NLP, 20 yıl önce insan beyninin içinden geçenleri keşfetmek için ortaya atılan bir model. İnsanların davranışlarını değiştirebilmek istiyorsanız, içlerine girmeli, düşüncelerini ve duygularını değiştirmelisiniz. NLP’nin tek bir tanımı yok ama mutlaka bir şey söylemek gerekiyorsa, ‘mükemmelliğin psikolojisi’ (pschology of excellence) diyebiliriz. NLP, bir insanın diğer insanlarla kıyaslandığında, bir davranış üzerinde uzman olmasını sağlıyor.
NLP, insanların iç dünyasından kaynaklanan davranışları değiştiriyor. NLP’de şu gerçek vurgulanıyor, siz hareketlerinizi değiştirdiğinizde, insanlar da buna bağlı olarak hareketlerini değiştirir. NLP aynı zamanda kişisel başarıya ulaşma, yetenek ve davranış konularında da becerilerin gelişmesini sağlıyor. Doğru iletişim, çatışmaların çözümlenmesi, etkileme becerileri, satış becerileri, etkileme ve ikna vs. gibi insan davranışlarını modelleme ve mükemmelleştirme üzerine kurulu.
NLP’nin farklı olmasının birinci nedeni, yaratıcılarından kaynaklanıyor. Hastalarını iyileştirmekte ve değiştirmekte harikalar yaratmış olan dünyanın en iyi psikoterapistleri kullandıkları teknikleri bir model haline getirerek NLP adını verdiler. Bu kişilerden bazıları; Virginia Satir, Fritz Perls, Milton Ericson (hipnoterapist). Bu modelin akademik ya da teorik olmayıp, uygulamaya dayanması da başka bir farkını oluşturuyor.
NLP eğitiminde dikkat edilmesi gerekenler
Organizasyonel NLP’nin en çok önem verdiği konulardan biri de yönetimsel eğitim. Bunun dört tekerleği vardır. Tekerleklerden bir tanesi çıkarsa veya yerine tam oturmazsa, böyle bir eğitimin ne derece yararlı olacağını anlamak bozuk bir yolda ilerlemek gibi olacaktır. Birinci tekerlek, eğitimin ‘davranışsal’ olması. Örneğin insanlar bir şeyi nasıl daha farklı ve iyi yapacaklarını öğrenmeliler. İkinci tekerlek, eğitimin ‘psikolojik’ olması. Yani insanların yaptıkları şeyler konusunda düşündükleri ve hissettikleri. Örneğin bir kişi raporların daha iyi nasıl yapılabileceğini öğrendiği halde bunun zaman kaybı olduğunu düşünüyorsa, bu işi asla iyi yapmayacaktır. Üçüncü tekerlek, bu eğitimin ‘kültürle’ bağdaştırılması. Dıştan zorla dayatılan bir kültür değil, yöneticinin içinde çalıştığı ekibin/bölümün kendi kültürü olmalı. Dogmatik bir müdürün farklı fikirleri reddettiği bir organizasyonda diğer yöneticilere bir geliştirme programı uygulamanın hiçbir faydası olmaz.
